Mutur “Odamıza kayıtlı 184 iş dalında 2186 üyemiz mevcut”
Merhaba Çarşamba Postası Gazetesi izleyicileri… ‘Sevdamız Biga’ sloganıyla başladığımız röportajlarımıza devam ediyoruz. Bu haftaki konuğumuz Biga Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı İbrahim Mutur. Kendisinden Biga ve Biga’daki esnaflar hakkında, esnaf destekleri hakkında bilgiler alacağız.
Öncelikle bizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. İlk olarak kendinizi tanıtır mısınız?
Öncelikle hoş geldiniz. Başta Kadir Atay abim olmak üzere Bahar Hanım size ve ekibinize böyle bir fırsatı bize sunduğunuz için çok teşekkür ederim. Ben İbrahim Mutur, 17 Mart 1970 Biga doğumluyum. 2 çocuk babasıyım. Askerden öncesini saymıyorum sonrasında 30 yıldır ayakkabı ticareti işiyle uğraşıyorum. 2014 yılından beri de Biga Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanlığı görevindeyim.
Odanızın kaç üyesi, kaç çalışanı var?
Bahar Hanım bugün itibariyle Biga Esnaf ve Sanatkarlar Odası’na kayıtlı 2186 üyemiz var. Çoğu ilçelerde sadece karma odalar vardır. Biga özeline baktığımızda şoförler, kahveciler, lokantacılar ve biz karma oda olmak üzere 4 odamız var. Çanakkale bölgesinde sayı anlamında en büyük 2. Odayız. Bizim önümüzde Çanakkale Merkez Lokantacılar Odası var ve onların 2200 üyesi var. Aramızda çok bir fark yok. Biga’da takriben bütün odalara kayıtlı toplam 3700 civarında esnaf ve sanatkarımız var. Ticaret Odası farklı bir kurum, üst birlikleri farklı. Onu da dâhil edersek yaklaşık 5000 işletmeci Biga’da faaliyet gösteriyor.
Esnaf Ve Sanatkarlar Odası kaç yılında kuruldu? Siz kaç yıldır başkanlık yapıyorsunuz?
Rahmetli büyüklerimiz tarafından 1955 yılında Umum El Makinaları olarak kurulmuş. O günün şartlarında oda statüsü yoktu dernek olarak kurulmuş. 1968 yılında Küçük Esnaf Ve Sanatkarlar Odası olmuş. Daha sonra 1992’de yine Esnaf ve Sanatkarlar Derneği olarak değişmiş. Daha sonra da 5007 sayılı kanun 5362 olarak değiştirilmiş. O günden itibaren de Biga Esnaf ve Sanatkarlar Odası adı altında hizmet veriyoruz. Biz ekibimle birlikte 2014 yılında başkanlığa başladık. Bu 3.dönemimiz.
Esnaf Ve Sanatkârlar Odasının kuruluş amacı nedir?
Kanunumuza göre eğer herhangi bir işle işçi gayretinde bulunuyorsanız mutlaka sizi ilgilendiren mesleki bir odaya kayıtlı olmanız gerekiyor. Bizim şuan itibariyle takriben 184 iş konumunda faaliyette olan arkadaşlarımız var. Kahveci, şoför, lokantacı haricinde küçük esnaf tabiriyle işletmelerin hepsi Biga’da, Biga Esnaf Ve Sanatkarlar Odası’na kayıtlılar. Zamanında başka yerlerde kurulmuş odalar var mesela ayakkabıcılar odası var. Şu an oda statüsünün alınması için 500 kişi şartı var. O yüzden herhangi bir iş konumunda 500 kişi tamamlanamadığı için oda olması zor oluyor. Küçük yerlerde eskiden bu sayı 100 kişiydi sonradan 500 kişiye çıktı. Bundan sonra oda kurulması da burada pek mümkün değil.
3 dönemdir başkanlık yapıyorsunuz. Bu süreç içerisinde odaya kazandırdığınız şeyler nelerdir?
Biz 2014 yılında ilk geldiğimizde gelişen ve büyüyen dünya ile birlikte Biga’nın da çevresi değişti. Bizler oda olarak ve şahıs olarak da Biga’nın bir cazibe merkezi olması için elimizden geleni yapmamız gerekiyor. İlk seçildiğimizde 1200 civarında üyemiz vardı. Şuan üye sayımız 2186. Biga dışardan çok göç alan bir ilçe, ticaret, hayvancılık, tarım çok farklı iş kollarında önü çok açık bir ilçe. Hatta bir deyim vardır ‘Biga’ya kriz en son gelir’diye. Bu terim çok çeşitliliğimizden dolayıdır. Bizde oda olarak ne yapabiliriz diye düşünüyoruz ve üyelerimize daha iyi hizmet etmemiz lazım. Dolayısıyla başka bir yere geçmemiz lazım diye düşündük. Ancak elimizin altında zaten rahmetli büyüklerimizin odamıza kazandırdığı yerimiz var. Dolayısıyla biz binanın içinde değişiklikler yaparak bunu üyelerin hizmetine sunduk. Daha önce aşağıda lokal olarak kullanılan bir yerimiz vardı. Odamızda 6 personel var ve üye sayısı da artıyor. Lokali kapatarak bütün personellerimizi aşağıya taşıyıp herkesin bir arada olmasını, daha sıcak, samimi bir hava olmasını sağladık. Gelişen dünya şartlarına, teknolojiye göre de uyarlamamız gerekiyordu. Az önce ziyaret ettiğiniz yerde 6 personelimiz hizmet veriyor. Burayı yani 2. katı toplantı salonu yaparak yönetim kurulu toplantılarımızı ve kalabalık bir grup halinde gelen misafirlerimizi ağırlamada, zaman zaman da yapılan mesleki toplantılarda kullanılmak üzere değiştirdik. Bunun yanında 2014-2018 yılları arasında Çanakkale’de yine görevim vardı. Fakat o tarihlerde teknolojiye bu kadar hakim değildik. Şimdi zaman geçtikçe farklı ihtiyaçlar da ortaya çıkıyor. Bugün 6 personelimizin de önünde bilgisayarlarımızın hepsi birbirine bağlı bir şekilde gerek sisteme bağlı üst birliğimize, gerekse bakanlıklarımızla ilgili yapılan incelemelerde işlem yapıyoruz. E-devlet şifrenizle geldiğinizde burada yapmayacağımız işlem yok.
Bütün dünya olarak büyük bir bir pandemi sürecinden geçtik. Bu süreç içerisinde odanın durumu, yaptığı destekler nelerdir?
Tüm dünyayı kasıp kavuran bir pandemi dönemi geçirdik. Pandemi başlamadan önce ‘Sen bugün dükkanı kapatıyorsun, açmayacaksın’ diye bir şey söylense kimse inanmazdı. Kahvehaneler 11 ay gibi uzun bir süre kapalı kaldı. Ticaret Kanununda ‘Ticaretin önünde hiçbir şekilde engel olunamaz’ diye bir kanun maddemiz var. Salgın hastalıkta devletimizin kararıyla bir takım yaptırımlar oldu. Pandemi döneminde biz üst birliğimize ve bakanlığımıza yazmamız gereken yazıların hepsini yazdık. Bu anlamda üyelerimize ne yaptığımıza gelirsek, biz bakanlık tarafından 2. kez kapatılan işletmelere maddi yardım da bulunduk. Kısıtlamalar oldu ama iş kolu anlamında sanayi sitesi kapatılmadı. Çarşıda dükkanlar kısa süreli kapatıldı. 2.kapanmada bakanlık tarafından kapatılanlar bize bağlı üyelerden kantinler oldu. Onun haricinde kafeler, pazarcılar bir süre kapalı kaldı. 2. kez kapatılan veya karantinaya giren üyelerimiz bize ulaştıklarında veya ulaşmadan bizim haberimiz olduğunda onlara da naçizane bir maddi desteğimiz oldu. Bunun haricinde bizim oda olarak daha sonra devletimizden isteklerimiz vardı, bunlar da kısmen yerine getirilirdi. Bağkur sigortalarının alınmamasını istemiştik ama devletimiz bunların ötelenmesini uygun gördü. Bu da maddi anlamda bir yardımdır. Kapalı olduğumuz sürece bunun haricinde vergilerde bir takım indirimler istemiştik. Biga ticari potansiyeli yüksek olan bir yer bundan da az hasarla çıktık. Bizde oda olarak her daim üyelerimizin yanında, yapmamız gerekenleri yaparak bu süreci de geçirdik. Allah bir daha göstermesin.
Odanın hizmetlerinden biraz bahseder misiniz?
Biz çok farklı iş konumunda hizmet veriyoruz. Nace kodlarımız çok karma. 2186 üyenmizin 500’ü kadın. Bir şekilde bağkur primini doldurmuş erkek üyelerimiz işlerini eşinin üzerine devir ederek aynı işletmeye devam ediyor. Yasa gereği üye olmak durumunda olduğunuz bir oda var, odanın size karşı sorumlulukları varsa sizin de odaya karşı yükümlülükleriniz var. Bizim sıkı bir şekilde takip ettiğimiz mesleki fuarlarımızdır. Fuarlara ücretsiz üyelerimizi götürmekle mükellefiz. Başka ilçelerde fuarlara giderken üyeden para toplayan odlar var. Biga Esnaf ve Sanatkârlar Odası olarak geldiğimiz ilk günden itibaren hangi fuara gittiysek üyenin cebinden 1 kuruş para almadan götürüyoruz. Bunun amacı fuarların esnafımıza veya sanatkarımıza çok katkı verdiğini düşünüyorum. En son gittiğimiz bir mobilya fuarında öyle makinalar var ki benim ilgi alanıma girmiyor ama hakikatten şaşırıyorsunuz. Dolayısıyla fuarların işe çok katkı verdiğini düşünüyorum. Onun haricinde gelen talepler doğrultusunda hareket ediyoruz. Çanakkale Şehitliğini görmeyen hiçbir üyemiz kalmasın demiştik. Kış aylarında hava şartlarından dolayı zor oluyor diye Nisan ayında 5 hafta boyunca Pazar günlerine denk getirmek üzere bir çok üyemizi Çanakkale Şehitliğine götürdük. Kendisi müsait değilse eşi veya çocuğu geldi. Buradaki amaçta bize bu toprakları bırakan ecdadımıza saygıdır. Onun haricinde zaman zaman kadın üyelerimizle veya pazarcı arkadaşların bir gezi isteği oluyor. Bunları da dönem içinde yerine getirmeye çalışıyoruz. Hatta kadın kuaförlerinden gelen bir gece düzenleme isteği var. Bizde sadece organizasyonu yaparak götüreceğiz. Biga’nın bir ucundaki diğer ucundakini tanımazken bu organizasyonlar sayesinde yeni arkadaşlıklar, dostluklar kuruluyor. Biz attığımız mesajlarla, whatsapp hattımızla, facebook hesabımızla üst birliğimizden gelen veya genel merkezden gelen konularla ilgili üyelerimizi bilgilendiriyoruz. Biga şartlarında da eğer yetersiz kalınan bir durum varsa şartlar değişmişse de ona göre kendimizi organize ediyoruz.
Esnafa olan desteklerden bahseder misiniz?
Bizim oda olarak maddi anlamda esnafa bir desteğimiz yok. Ancak bizim ortak çalışmak durumunda olduğumuz bir Kredi Kefalet Kooperatifimiz var. Kredinin yarısı hazine garantisinde olan dolayısıyla bugün herhangi bir x bankadan alacağınız kredinin 3’te 1’i oranında faiz ödeyerek daha kolay ve ucuz paraya sahip olabiliyorsunuz. Bunun haricinde zaman zaman anlaşma yaptığımız bankalarımız oluyor. Biga’da birçok bankamızın şubesi var. Onlarla bir protokol imzalayarak en azından esnafa alacağı kredinin faizinin bir puan bile indirilmesi esnafa katkı sağlayacaktır. Ama takdir edersiniz bugün Kredi Kefalet Kooperatifinin faiz oranı çok düşüktür, yarısı hazineden karşılandığı için Kredi Kefalet Kooperatifi ayrı bir kurumdur.
Diğer Oda Başkan Ve Yöneticileriyle iletişiminiz nasıldır?
Göreve geldiğimiz ilk günden itibaren Biga’da bulunan odalarla hassasiyetle ilişkilerimizi düzenli bir şekilde tutmaya çalıştık. Karabigayı’da sayarsak 5 odamız var. Hepimizin amacı belli, burada üyeye daha rahat bir hizmet sunmak, kendi evinde gibi hissettirmek. Bize e-devlet şifresiyle gelindiğinde bütün işlemlerini yaparız. Basit usul mükellefi arkadaşlarımız var bizim. 2186 üyenin 1100’ü de basit sür mükellefidir. Küçük esnafın ve gelir vergisine tabi olmayan esnafın muhasebelerini biz odada kendimiz tutuyoruz. Gelir vergisi mükellefinin muhasebesini Odada tutamıyoruz. Biga bugün nüfusu 60 bine dayanmış bir ilçedir. Burada esnaf ve sanatkarı temsil eden 4 odamız var. Bu odalarla ilişkilerimiz gayet samimi ve düzeyli. Bu anlamda hiçbir sorun olduğunu düşünmüyorum. Diğer arkadaşlarımın üçünün yaşı benden küçüktür, birinin büyüktür. Abi kardeş şeklinde devam ediyoruz bir sıkıntımız yok.
Biga’nın cazibe merkezi olma yolunda gidişinde esnaf odasının katkıları nelerdir?
Biga cazibe merkezi olma yolunda hızla ilerliyor. Bugün itibariyle 6 bin civarında üniversite öğrencimiz, ilkokul düzeyinde de 14 bin 15 bin civarında bir öğrencimiz var diye tahmin ediyorum. Dolayısıyla bizim 20 bin civarında öğrencimiz var. İlköğretim öğrencileri yanımızda ama 6 binlik üniversite öğrencimiz dışarıdan geliyor. Onları da en rahat şekilde ağırlamamız gerekiyor. Ticari boyutuna baktığımız zaman da Biga sanayi, tarım, hayvancılık, ticaret anlamında potansiyeli olan bir ilçedir. Güney Marmara’nın parlayan yıldızı Biga’yı biz çok daha ileriye taşımamız gerekiyor. Biga’da keşke mümkün olsa da her hafta bir etkinlik yapabilsek. Bu belediye kanalıyla, kaymakamlık kanalıyla, odalar kanalıyla olur fark etmez. Sonuçta dışardan vatandaşlarımızı bizim Biga’ya çekmemiz gerekiyor. Bugün bir kitap fuarı da olabilir, bir konser de olabilir, bir tiyatrocunun günlüğü de olabilir veya daha önce yaptığımız gibi alışveriş günleri adı altında etkinlikte olabilir. Alışveriş günlerinin bizde paydaşıydık, belediye, ticaret odası, esnaf odaları ortak bir çalışma yapmıştık ve esnafımıza çok katkısı olduğunu düşünüyorum. Bizden örnek alarak çevre ilçelerde daha sonra yapmaya başladılar. Alışveriş günlerinin bizim merkez esnafa çok daha fazla katkısı olduğunu ‘3. bayramı yaşıyoruz’ sözlerinden anladık. Ben ısrarla devam edilmesi yönündeyim. Yapılan her türlü etkinlik Biga’ya bir artı getirecektir. Kış geldi ve önümüzde yine bir alışveriş günleri var. Detaylarını önümüzdeki günlerde açıklayacağız.
Çanakkale Esnaf Ve Sanatkarlar Odaları Birliği hakkında bilgi verebilir misiniz?
Biz üst birliğimiz olan Çanakkale Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine bağlıyız. Biz ilk seçildiğimiz 2014-2018 döneminde orada denetleme kurulu üyesiydim. Daha sonra eski başkanımız görevi bıraktı yeni bir başkan seçtik. 2018 Mayısından itibaren yeni yönetimde ben de başkan vekilliği görevini yürütüyorum. Çanakkale bazında baktığımızda birliğimize bağlı 32 esnaf odası var. Biga’yı da bu şekilde temsil etmekte çok anlamlıdır. Biga’nın her yerde üst düzeyde temsil edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Yasa olarak bağlı olduğumuz bir birlik. Dolayısıyla bizim yeni kayıttan başlayarak hangi işlemi yaparsak yapalım birliğin onayını almamız gerekiyor, dolayısıyla ortak çalışıyoruz. Şunu da söylemekten her zaman övünüyorum, 2018’den bu zamana sadece Biga Esnaf Odası’na değil tüm odalarda bu ağı kurarak her türlü işlem yapılıyor. Eskiyi hatırlıyorum üye gelip kayıt olacağı zaman kayıtları burada doldurulup, buradan Çanakkale’ye gider, Çanakkale Birlik’ten onay yaptırır, paraları harçları oraya yatırır tekrar bize gelirdi. Şimdi gelişen teknoloji de artık böyle bir şey yok. Biz 2018’den bu yana online bir şekilde hepsini yapıyoruz. Çanakkale’ye gitmesine gerek yok. Buda esnaf ve sanatkar için çok önemli bir şeydir. Hem zaman kaybını hem de para kaybını önlemiş oluyoruz. Geldiğimiz durumda zaman kavramı da artık çok önemli hale geldi. Türkiye’de daha hala bu sisteme geçmemiş illerimiz vardır, bu da Çanakkale’nin bir farkı olsun diyelim.
Üyelerinize ve Biga Halkına bir Bigalı olarak eski Biga’dan bahseder misiniz?
1970 doğumluyum, 52 yaşındayım. Dolayısıyla bizden büyük 70-80 yaşında ustalarımız da var. Ama ben hatırlıyorum, bizim cadde de bu kadar dükkan yokken, Biga nüfusu 15-20 binken diyeyim çok daha samimi bir hava vardı. Şakalaşmalar olsun, sohbetler olsun… Eskiden dükkan kapatma diye bir şey yoktu. Bir yere gidiyorsan kapının önüne hemen bir sandalyeyi çekerdin oraya gelip kimse girmezdi. Biga esnaflığı çevre ilçelerde “Biga’ya git de esnaflığı öğren ondan sonra gel iş yap” tarzında bir söz vardı. Biga bu anlamda da esnaflığı çok güçlü bir yerdi. Şimdi de memnunum tabii ki… Biga’da çarşı merkezinde eski esnaf işi bıraktı, çocukları devam ediyor. Devam edenler de var. İş yerleri değişti, büyüdü, yıkıldı, yeni yapıldı, farklı iş kolları çıktı. Bu anlamda eski günleri bir yandan da özlüyoruz. Ama şu an potansiyel çok daha farklı. Biga’da dışardan çok göç alan bir ilçe olduğu için çarşı merkezine çıktığımızda eskiden hepsi Bigalı olan cadde bugün belki üçte biri Bigalı üçte ikisi dışarıdan gelmiş işletmesini açmış Biga’da ticaretini yapıyor. Bunda sadece şunu kaybetmememiz gerekiyor. Biga esnaflığıyla ön plana çıkan bir ilçedir. Bugün başka bir ilçeye gittiğinizde veya Türkiye’nin herhangi bir yerine gittiğinizde o ilgi alakayı, o samimiyeti göremezsiniz ama Biga’da hangi esnafa girerseniz girin bu samimiyeti göreceksiniz. Biz Biga insanı olarak samimiyizdir. Biga markasını, Biga esnafını en azından yine aynı çizgide tutmak, dışarıya karşı da güçlü olmak zorundayız. Bunları da gerek konuşmalarımızda gerek sohbetlerimizde zaman zaman değiniyoruz.
Bizleri kabul ettiğiniz için tekrar teşekkür ederiz. Son olarak Biga Halkına ve üyelerinize söylemek istediğiniz bir şey var mı?
Ben öncelikle Kadir abime başta olmak üzere sonra size çok teşekkür ediyorum bu fırsatı verdiğiniz için. Şu an dediğim gibi 2200 kişiye burada başkanlık ediyoruz. Dolayısıyla sorumluluklarımızın bilincindeyiz. Yönetimde yanımda 8 arkadaşım var. Denetleme kurulunda olan arkadaşlarla toplantılarımızı hep birlikte yapıyoruz. Denetleme kurulu üyelerinin de özellikle olmasını, ne konuşulduğunu, dışarıda üyeye karşı da herhangi bir şey sorulduğunda onların da bilgi sahibi olup cevap vermesini istiyorum. Biga büyüyor ama kış geliyor biraz daha tedbirli olmakta fayda var diyorum. Bizim buralarda kışımız biraz geç kalıyor, yılbaşından sonra geliyor. Yılbaşından sonra 2 ayımız zor geçer ama Biga ekonomik anlamda önü açık bir ilçedir. Esnafıyla, tüccarıyla, ziraatçisiyle Biga’nın sivil toplum kuruluşlarının en azından üyeleri ile ilgili yapması gerekenleri yaptığını düşünüyorum. Sonuçta biz devletle üyemiz arasında köprü olmak durumundayız. Sorunları ilgili mercilere taşımak, talepleri iletmek, olanlara teşekkür etmek olmayanlara da tekrar tekrar hatırlatmak durumundayız. Bunlara da elimizden geldiğince, zaman buldukça gerek ilgili vekillerimize gerekse yerelde belediye başkanımız olsun siyasilerimiz olsun onlara ileterek çözüm bulmaya çalışıyoruz. Ben tüm esnaf arkadaşlara hayırlı işler, kolaylıklar diliyorum. Sizlere de teşekkür ediyorum.
