2005 yılı Biga Panayırı’ndan beri “Mantıcı Kadınlar”
Tüm Bigalıların 2005 yılından beri bildiği bir oluşum BİKAD Biga Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi. Evde annelerimizin özene bezene yaptığı tarhana, erişte, kuskus, mantı, börek ve bayramda yediğimiz, anne kokan tatlıları bizlere hatırlatan geleneksel ürünleriyle 2005 yılı Biga Panayırında açtıkları stand ile “mantıcı kadınlar” olarak tanıdığımız Bigalı kadınları hikayesi…
“Kadınlarla birlikte, kadınlar için…”
Bu yazı, kendi fırsatlarını yaratmış, her bir kadının bu fırsattan yararlanmasını sağlamış bir kooperatif hakkında. Çanakkale’mizin güzel ilçesi Biga’da kurulan bir kooperatif; Biga Kadın, Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi, BİKAD ve BİKAD Girişimci Kadınların Hikayesi.
Kadın diyoruz, kendi ayaklarının üzerinde durabilsin, gücünü ortaya çıkarabilsin, aklını kullanabildiğini, kendine ait fikirlerinin olduğunu gösterebilsin diyoruz her zaman. Toplum olarak, bunu yapmaları için kadınların önüne fırsatlar çıkarmayı bırakın zaman zaman engel olduğumuz bile oluyor.
BİKAD yönetim kurulu başkanı sayın Ayfer Baykal ile BİKAD hakkında sohbet ettik.
İşte;
BİKAD nedir?
Neler yapıyor?
Kadınlar neleri başarabiliyor?
Bu gibi aklımıza takılan sorularımızı cevaplayabileceğimiz, birlikteliğin gücünü yansıtacak bir yazı oluşturma şansını bize tanıdığı için sayın Ayfer Baykal’a teşekkür ederiz.
BİKAD’ın oluşumu, hikayesi, Bigalı kadınların başarıları o kadar çok ki..Biz kısa kısa hepsinden bahsetmeye çalışacağız sizlere.
“İhtiyaçlarımız bizi yönlendiren içgüdülerimizdir.”
BİKAD Nedir?
“Geleneksel ürünlerin pazarda yer alması hareketi.”
Evde annelerimizin özene bezene yaptığı tarhana, erişte, kuskus, mantı, Boşnak böreği ve bayram tatlılarını bize unutturan fast food sektörüne inat, geleneksel ürünlerin pazarda bulunmasına katkıda bulanan BİKAD, herkese kendi evinden lezzetler sunuyor. Hem de uzun yıllardır.
BİKAD Nasıl Doğdu?
2004 yılında Ç.O.M.Ü’nün Kadınlar Günü konferansında, kadın girişimci örneklerin baz alınarak, bizde yapabiliriz fikriyle yola çıkan, Ayşe Temiztaş, Ayşe Sokullu ve Ayfer Baykal; YEREL GÜNDEM 21’in Ulusal toplantılarına katıldı. Kooperatiflerle ilgili bilgileri bu toplantılardan toplayıp, Biga’da ki kadınlarla paylaşmaya başladılar.
Bu toplantılarda Kadın Emeği Değerlendirme Vakfı (KEDV) ile tanışan girişimler, en büyük desteklerinin KEDV olduğunu da belirttiler.
KEDV Nedir?
KEDV: 1986 yılında kurulan, kadın örgütlenmelerini destekleyen, kadınların bireysel girişimciliklerini, erken çocukluk eğitimi gibi önemli konularda, kadınlara destek olan bir vakıf.
BİKAD ve Süreç:
“Bu bir taban hareketi”
Bir kooperatif söz konusu… Kadınlar çalışsın, öğrensin, kendi ilgi alanlarına eğilsinler isteniyor ama bu girişimde, birlikte yol alacakları kadın girişimcileri nasıl buldular?
Sosyal Dayanışma Vakfı, mahalle muhtarlıkları gibi kurumlara gidilerek, çalışmak isteyen, para kazanmak isteyen kadınlara ulaşıldı. 70 kadar aktif kadın bu girişimde yer almak istedi.
Sonrasında ise “Kooperatifçilik nasıl olur? Kooperatifçilik için ne yapmalıyız?” gibi sorunsallarda karşılaşan kadınlar, bir yüksek meslek okulundan bu konuda yardım istediler. Kooperatifçiliğin detaylarını öğrendikten sonraki süreç 1 yıl kadar sürdü. Bu süreçte ana sermayesi olmadan, kendi aralarında giderleri paylaşarak, kimseden borç kabul etmeden ana mevzuat çalışmalarını sürdürdüler.
“Sermayemiz; emeğimiz ve inancımızdı.”
BİKAD Halkla Nasıl Tanıştı?
Sivil Toplum Kuruluşları, Güney Marmara Kalkınma Ajansı ve vakıflar sayesinde yerel, ulusal ve uluslararası projelere de ulaşmaya başlayan Bikad Kadınları, bu projelerde aktif olarak yer edinerek, farkındalık yaratıp, eğitimler aldılar. Bigalı kadınlar, ürettikleri ürünleri yerel pazara sunup elde edilen gelirlerle, kooperatifin ihtiyaçlarına cevap verdi.
İhtiyaçlar temin edilene kadar evden getirdikleri malzemelerle canla başla üretime başlayan BİKAD kadınları; evde yaptıkları geleneksel ürünlerle pazarda yerini aldı. İlk olarak 2005 yılı Haziran ayında Biga Panayırı’nda sahaya çıkan BİKAD, sonrasında “Mantıcı Kadınlar” olarak halk tarafından duyulmaya başladı.
Biga Kadın Kooperatifi’nin en iyi yaptığı şeylerden biri; deneyimlerini başka kadınlara aktararak, onlarında böyle bir oluşumda bulunmasına destek olmak.
Yakın civarda bulunan; Lapseki, Çanakkale, Bozcaada gibi merkezlerde kadın kooperatiflerinin kurulmasına destek oldular. Bunların dışında Güney Marmara ve Ege bölgesindeki kadın kooperatiflerinin oluşumunda da, KEDV destekli, sayın Ayşe Temiztaş’ın emekleri ve çalışmaları da çok önemli bir yer tutmakta.
“Ben değil de ‘Biz’ kültürünü oluşturabilmek ile birlikte; başarının sürdürülebilirliği de çok önemli.”
BİKAD Girişimci Kadınların Hikayesi -PROJELERİ
Trans Anadolu Doğal Gaz HAttı (TANAP PROJESİ)
BİKAD, KEDV, Gümüşçay Belediyesi ve Sürdürülebilir Akademi, kaymakamlıkta iştirakçı kuruluşu olarak, vakıf bir proje hazırladı. Yapılan proje yarışmasında, ilk 3 projeden biri olan “ECE KÖY” markası adı altında akro turizm, tarım turizmi başlangıcıyla; şehir merkezlerinde olduğu gibi, kırsalda da kadın örgütlenmesi yaratmayı hedefleyen proje kabul edildi ve 2019 yılı itibari ile uygulanmaya başladı.
Proje kapsamında; yörenin tanıtılması, kadınların örgütlenmesi, kadınların iş hayatında aktif rolü hedeflendi. Uygulama alanı olarak; atıl durumda olan, şu an kullanılmayan köy okullarının, lojmanların veya konuk evlerinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Ece Köy ürünleri için Gümüşçay’da eski bir jandarma lojmanı, üretim ve sıcak satış atölyesi olarak hazırlandı. Bu atölyede “ECEKÖY “ markası adı adında köy peyniri yapılıyor ve pazarlanıyor.
Peynir ve peynir için sağlanan süt ise, yine civardaki ( Örtülce, Eğridere ve Kocaköy) köylerden 3 süt üreticisi kadına, marjinal süt üretimi kapsamında yöresel, katkı maddesi olmayan, geleneksel peynir üretim atölyeleri oluşturularak sağlandı.
Türkiye genelinde de internet üzerinden genel satış imkanının sunulduğu ürünleri alarak (Çerkez Peyniri, Doğal Köy Peyniri, Katkısız Peynirler..vb) kadınlarımızı desteklemeyi unutmayın.
Mobil Karavan Projesi;
Tanap Projesi kapsamında; bu mobil karavanın ” Ece Köy Peynirleri” markasının ürünlerinin tanıtımı ve satışını sağlamak hatta atölye çalışma imkanı sağlayacağı ve gezici olacağı için markanın tanıtılmasına büyük desteği olacağı düşünülüyor.
SRAP- Sosyal Riski Azaltma Projesi
SRAP projesi kapsamında; Kadın ve çocuk Merkezi olarak açılan merkez, 0-2 yaş çocukların annelerine ulaşıp, bu yaş grubu eğitimi üzerine yerel çalışmalar yaptı. Bu projede, ihtiyaçlardan yola çıkılarak farklı eğitimlerin annelere ulaştırılması sağlandı. Deneyimlerin paylaşımları, uzman görüşleri, psikolog desteklerinin anne ve çocukla buluşması hedeflerenerek daha iyi bir gelecek için çalışmalar yapıldı.
3-6 yaş; okul öncesi eğitimi verildi.
7-12 yaş; etütler verildi.
Vakıfta verilen eğitimlerde kendini geliştirmek isteyen kadınların ihtiyaçlarına yönelik birçok eğitim olanağı da kadınlara sağlandı. Bu eğitimlerden bir kaçı; liderlik eğitimi, finans eğitimi, okur-yazarlık, girişimcilik, kooperatifleşme.. vb.
Bu projeler dışında; BİG CHEFS restoranlarının yöresel lezzetler kısmında Biga Tarhanası’na yer vermesi,
Simurg Kadın Kooperatifleri Birliği’nin ve KEDV ‘in destekleri BİKAD için önemli bir yere sahip.
Sizde bulunduğunuz şehirlerde el ele verin, taban hareketinizi oluşturarak kadın girişimcilere destek çıkın.
Kaynak:https://kadinvs.com/bikad-girisimci-kadinlarin-hikayesi
