Değerli okuyucular; Allahû Tealâ’nın indinde her şey en güzel standartlarda dizayn edilmiştir. Aile yapısında bütün ailenin birbirine yardımcı olması asıldır. Çocuklar büyüklerine saygı göstermeye mecburdurlar. Bu, ailenin temel yasasıdır. En küçük çocuk kendisinden büyük olanlara, annesine ve babasına, o yaşta o noktadan itibaren daha büyükler, kendisinden daha büyük olanlara saygı göstermek mecburiyetindedirler. Osmanlı’da yaş, bir kıdem müessesesidir.
Ailede herkes birbirine “hanım” veya “efendi” diye hitap eder. Babalara “Efendibaba” derler. Eğer aile soydan bey ise, babalara “Beybaba” denilir. Beyler hanımlarına mutlaka ismini söyleyerek “Ayşe Hanım, Fatma Hanım” diye hitap ederler. Hanımlar da eşlerine ya “Efendi” diye ya da durumuna göre, soydan gelen bir beylik müessesesi varsa, “Bey” diye hitap ederler.
Terbiyenin ne olduğunu Osmanlı’dan öğrenmek mecburiyetindeyiz. Hâlâ Osmanlı konaklarındaki hayatı anlatan filmler hamdolsun ki çevriliyor. Onlara dikkatle bakın. Osmanlı adabına hayranlık duyacaksınız.
Eğer bir ailede boynuz kulağı geçmişse yani yetkili olmayan insanlar kendilerini yetkiliymiş gibi kabul ederek evin içinde birtakım tasarruflara girişmişlerse, o zaman aile düzeninde kırılmalar olur. Her ailede evin hanımı bütün insanların üzerinde bir yetkinin sahibidir. Bu yetkiyi rahatlıkla kullanmalıdır. Ayrıca kullanmak mecburiyetindedir. Nerede aynı evin personelinden ondan daha ötede bir yetkinin sahibi gibi davranmak isteyenler olursa, onlar devre dışı bırakılırlardı.
Osmanlı düzeni gerçekten hayranlık uyandıracak bir düzendi. Bugün de aynı şeyler tatbik edilebilir mi? Elbette tatbik edilebilir, uygulanabilir ve tatbik edilmelidir. Osmanlı’nın ahlâkî müesseseleri Kur’ân’daki esaslara tam riayeti ihata eder. Orada da yaş, bir kıdem müessesesidir ve de kıdem esastır. Bu esasın kıdem olmasına karşılık Osmanlı’da mevki, kıdemden daha önce gelir. Kim hangi mevkii işgal ediyorsa, o mevkiin gereklerini yerine getirmek mecburiyetindedir ve insanların sahip olduğu mevkie diğerlerinin mutlaka saygı göstermesi asıldır. Saygılarımla
